1- Nguồn gốc
Theo các tài liệu qua cây hương và bia đá được ghi lại tại khu tâm linh Đình Bình Yên - Chùa Thanh Đà, thuộc địa bàn xã An Hà, thì họ Tô cư trú tại nơi đây muộn nhất cũng vào cuối thế kỷ thứ 17, đầu thế kỷ thứ 18, dưới triều đại nhà Lê (đời vua Lê Dụ Tông).
Vào cuối thế kỷ thứ 17 (khoảng năm 1670-1700) có hai anh em là Tô Văn Thắng (còn có tài liệu ghi là Thống) và Tô Văn Thọ từ miền Trung ra Bắc và trụ tại nơi đây làm nghề sản xuất gạch, gốm đất nung để sinh sống, dấu vết của những lò đất nung còn tồn tại tới thập kỷ 70 của thế kỷ trước.
Cụ Thống không có con; cụ Thọ sinh được 1 người con trai là Tô Văn Tiết.
2- Tồn tại và phát triển
Tính đến nay, chi họ Tô An Hà nơi đây sinh cơ lập nghiệp khoảng trên 400 năm; đến nay đã phát triển đến đời thứ 15, đến năm 2016, có 145 hộ với 366 nhân khẩu.
Cụ Trưởng họ hiện nay là cụ Tô Văn Hội, 86 tuổi, nguyên là cán bộ xã An Hà từ thời kỳ kháng chiến chống Pháp và thời kỳ còn Hợp tác xã nông nghiệp.
Từ thời phong kiến, chi họ Tô cũng đã thường xuyên sinh hoạt, gắn kết dòng họ, nhưng do chiến tranh loạn lạc nên không còn hồ sơ gốc, đến năm Nhâm Dần (1962) mới tái sinh hoạt lại và duy trì đến nay được 54 năm.
Trải qua nhiều thế hệ, dòng họ Tô nơi đây luôn giữ được truyền thống tốt đẹp của dòng họ do ông cha để lại: Ham học, siêng năng lao động, sống có tình có nghĩa, chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước.
Hiện nay có một số con cháu sinh cơ lập nghiệp ở các tỉnh khác, như: Hà Nội, thành phố Bắc Giang (tỉnh Bắc Giang), một số tỉnh ở các tỉnh phía Nam và ở nước ngoài (Cộng hòa Liên bang Đức) nhưng vẫn sinh hoạt dòng họ tại quê, hàng năm ngày giỗ Tổ, tết cổ truyền dân tộc có về hoặc gửi lễ, gửi tiền về thờ cúng tổ tiên và công đức cho hoạt động của dòng họ.
Cách mạng tháng 8-1945, tất cả họ Tô nơi đây đều theo cách mạng, không có người làm việc cho địch, nhiều gia đình kinh tế khá đã hiến nhiều công của, lương thực, mua thuốc men, nhường cơm sẻ áo phục vụ cách mạng, nuôi dưỡng thương binh, bộ đội chống thực dân Pháp xâm lược.
Trong giai đoạn cải cách ruộng đất, một số gia đình có nhiều ruộng đất đã hiến ruộng đất cho nhà nước để chia cho người nghèo chưa có ruộng.
Hiện tại, các cụ cao tuổi từ 75 tuổi trở lên có 36 cụ (chiếm 9,8% nhân khẩu trong họ); các cụ có tuổi cao từ 80 trở lên có 23 cụ (chiếm 6,3% nhân khẩu trong họ). Cụ thọ tuổi nhất là 100 tuổi (mất năm 2015).
3- Về trình độ học vấn
- Đại học (tương đương đại học), trên đại học có 26 người;
- Giáo viên các cấp có 10 người.
- Học sinh được nhà trường công nhận giỏi các cấp hàng năm chiếm tỷ lệ từ 80 - 90% trong số các cháu đang theo học.
4- Hoạt động cách mạng
- Bộ đội tham gia kháng chiến chống Pháp: 2 người;
- Bộ đội tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước: 14 người;
- Liệt sỹ: 4 người;
- Sĩ quan chuyên nghiệp trong quân đội và công an: 5 người;
- Cán bộ thoát ly, công nhân viên chức nhà nước: 30 người;
- Gia đình con em ở nước ngoài dài hạn có 2 hộ bằng 7 khẩu.
5- Tình hình phát triển kinh tế chung
Hầu hết người trong Chi họ Tô nơi đây nghề sống chính là làm nông nghiệp, kinh tế trung bình; có một số hộ kiêm thêm dịch vụ bán tạp hóa, chăn nuôi, kinh doanh xây dựng, kinh doanh vật liệu xây dựng, dịch vụ ăn uống và các dịch vụ khác… một số hộ là cán bộ nhà nước, cán bộ quân đội đang tại chức và đã nghỉ hưu, kinh tế gia đình khá.
Có 5% số hộ sản xuất giỏi, có thu nhập từ 100 triệu đồng trở lên/năm; có 20% số hộ khác có mức sống khá có thu nhập từ 50 triệu đến dưới 100 triệu đồng/năm; số còn lại có mức sống trung bình và cận nghèo, không có hộ nghèo (theo tiêu chí hiện tại).
Tất cả các hộ đều được công nhận là gia đình văn hóa các cấp xã, huyện.
6- Hoạt động về dòng họ
Giỗ Tổ của chi Họ nơi đây vào ngày 24 tháng Giêng âm lịch hàng năm.
Ngày giỗ có 2 phần : Phần lễ và phần họp.
Phần lễ:Dâng hương hương hoa, lễ vật, ẩm thực lễ bái làm tại nhà cụ Trưởng họ. Cụ Trưởng họ đứng ra chủ trì phần lễ theo phong tục cổ truyền của dòng họ.
Phần họp:Do Chủ tịch hội đồng gia tộc, Trưởng ban Liên lạc chi họ chủ trì.
Nội dung: Báo cáo tổng kết, đánh giá ưu khuyết điểm về hoạt động của toàn gia tộc theo điều lệ đã được thông qua, bài học kinh nghiệm, phát huy ưu điểm, khắc phục tồn tại; đề ra phương hướng, nhiệm vụ trong năm tới, đổi mới hoạt động của chi họ để phù hợp với tình hình và nhiệm vụ mới trong thời kỳ đổi mới trên cơ sở điều lệ đã được xây dựng.
- Thảo luận, tọa đàm những vấn đề có liên quan đến hoạt động của chi họ.
- Văn nghệ và các công tác khác.
Ngày 24 tháng Giêng năm Tân Mão (2011) chi họ thảo luận bổ sung sửa đổi một số điều trong Qui ước 2009, nâng lên là Điều lệ hoạt động của dòng họ, gồm 6 chương, 10 điều.
Đối chiếu Điều lệ hoạt động của Chi họ An Hà, thấy không có điều nào trái với dự thảo Qui ước về hoạt động của Ban Liên lạc họ Tô tỉnh Bắc Giang.
Hàng năm, Chi họ Tô An Hà đều tổ chức thăm hỏi và có quà động viên những người ốm đau, bệnh tật nặng, hiểm nghèo, phải đi viện từ 3 ngày trở lên. Có quà và thăm hỏi các trường hợp hiếu, hỷ trong gia tộc theo định mức đã thông qua tập thể toàn chi họ. Tổ chức quà Tết Nguyên đán cho các cụ từ 75 tuổi trở lên. Tổ chức tặng quà và trao Bằng mừng thọ của họ Tô Việt Nam với các cụ 80, 85, 90, 95, 100 tuổi.
Vào dịp đầu năm học mới hàng năm, tổ chức trao thưởng cho tất cả các cháu là học sinh giỏi, tiên tiến được nhà trường tặng thưởng ở tất cả các cấp từ mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông, các cháu thi đỗ vào các trường đại học và cao đẳng, các cháu được nhận giải ở các kỳ thi các cấp tỉnh, huyện…
Trong nhiều năm qua, hoạt động của Chi họ Tô An Hà đã mang lại nhiều kết quả tốt đẹp trong các phong trào thi đua trong thôn, xã; động viên, củng cố mối đoàn kết trong dòng họ và toàn dân, hưởng ứng các phong trào thi đua, phát triển kinh tế, xây dựng quê hương, làng xóm ngày càng đổi mới tiến bộ. Thường xuyên thăm hỏi, động viên các cụ cao tuổi, học sinh các cấp từ mẫu giáo đến bậc đại học… góp phần vào xây dựng con người mới trong xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, giầu đẹp.
Bài và ảnh:Tô Văn Như
Phố Bằng, xã An Hà, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang
- CHI HỌ TÔ ẤP KINH BA, THỊ TRẤN LỊCH HỘI THƯỢNG, HUYỆN TRẦN ĐỀ, TỈNH SÓC TRĂNG
- CHI HỌ TÔ ĐẠI BÌNH, HUYỆN ĐẦM HÀ, TỈNH QUẢNG NINH
- HỌ TÔ THÔN HỘI AN, XÃ PHỔ AN, THỊ XÃ ĐỨC PHỐ, TỈNH QUẢNG NGÃI
- HỌ TÔ THÔN MỸ HÒA, XÃ ĐẠI HÒA, HUYỆN ĐẠI LỘC,TỈNH QUẢNG NAM
- HỌ TÔ XÃ BÌNH SƠN, HUYỆN HIỆP ĐỨC, TỈNH QUẢNG NAM
- Họ Tô thị xã Sông Cầu tỉnh Phú Yên
- HỌ TÔ ĐỨC LÀNG CHẾ NHUỆ, XÃ TÌNH CƯƠNG, HUYỆN CẨM KHÊ, TỈNH PHÚ THỌ
- HỌ TÔ ĐÌNH THÔN TUÂN HÓA, XÃ HỒI NINH, HUYỆN KIM SƠN, TỈNH NINH BÌNH
- HỌ TÔ Ở PHAN RANG, THÁP CHÀM, NINH THUẬN
- HỌ TÔ XÃ DIỄN NGỌC, HUYỆN DIỄN CHÂU, TỈNH NGHỆ AN
- Bảng tra Các chức quan, phẩm tước, học vị thời phong kiến Việt Nam
- Lễ báo công truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND đồng chí Tô Quyền
- ANH HÙNG “MÌN GẠT”
- BÀI PHÁT BIỂU TẠI LỄ ĐÓN NHẬN BẰNG XẾP HẠNG DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HOÁ ĐÌNH THUẦN LƯƠNG CỦA NHÀ SỬ HỌC LÊ VĂN LAN
- Ai soạn thảo “Bản thông cáo số 1” của Bộ Tư lệnh Quân giải phóng Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định ngày 30-4-1975?
- VÀI NÉT VỀ QUAN HỆ DÒNG HỌ TRONG CỘNG ĐỒNG LÀNG XÃ HIỆN NAY.
- LỚP TRƯỞNG TÔ HIỆP NHỚ VỀ LỚP ĐỆ NHẤT B “ĐẶC BIỆT”
- Đôi điều cần làm rõ trong sự tích Tô Hiến Thành
- DANH SÁCH TẬP THỂ, CÁ NHÂN ĐÃ GÓP TIỀN LÀM SÁCH HỌ TÔ VIỆT NAM TRONG QUÝ IV-2013
- Chúc văn mừng Hội nghị Họ Tô Hà Nội
Hôm nay : 781
Tháng hiện tại : 38018
Tổng lượt truy cập : 2420175