Họ Tô thôn Hiền Lộc (xã Bình Lãnh, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam)

Thủy tổ chi họ Tô Hiền Lộc,xã Bình Lãnh, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam là cụ Tô Võ Công,ở làng Phú Cốc, xã Quế Thọ, huyện Hiệp Đức, tỉnh Quảng Nam. Cụ Tô Võ Công có 2 tổ bà là: Bà chính thất người họ Lại (không rõ tên). Bà trắc thất người họ Trịnh (không rõ tên).

Căn cứ thông tin ghi trên bia mộ: Ông bà sinh hạ được 6 con trai và 6 cháu trai (không ghi nữ).

Theo truyền tụng lại thì nguồn gốc của ông Tiền thủy tổ là công thần nhà Minh. Vì câu “Tôi trung không thờ hai chúa” nên bị nhà Thanh sát hại năm Ât Tỵ 1665. Bà vợ cùng 2 con trai và một số tộc họ khác chạy đi lánh nạn sang nước Việt Nam.

Triều đình nước Việt lúc bấy giờ (Chúa Nguyễn) cho ở tập trung một vùng tại phố cổ Hội An bây giờ và đặt tên làng là Minh Hương.

Theo bản khai thời đại Thích Phùng, ông thứ 2 là Tô Võ Công đến tại làng Phú Cốc, xã Quế Thọ, huyện Hiệp Đức. Ông thứ nhất là Tô Văn Công đến tại làng Xuân Lư, xã Quế Cường, huyện Quế Sơn ngày nay.

Người cháu nội con ông thứ tư của Thủy tổ Tô Võ Công là Tô Ngạn Công vợ là Thi Thị Phụng về tại làng Hiền Lộc lập nhánh xây dựng từ đường và sinh hạ con cháu hình thành nên chi họ Tô Hiền Lộc hiện nay.

Chi họ Tô Hiền Lộc hiện có 3 phái chia cành đã có nhà từ đường riêng từng phái. Toàn chi họ có khoảng 70 hộ với gần 300 nhân khẩu, trong đó có một số gia đình đi lập nghiệp nơi khác như:

Thành phố Đà Nẵng: Có 3 hộ với 8 nhân khẩu; Thành phố Hồ Chí Minh: Có 3 hộ với 10 nhân khẩu;

Thành phố Cam Ranh (Khánh Hòa): Có 2 hộ với 12 nhân khẩu;

Thành phố Phước Long (Bình Phước): Có 7 hộ với 18 nhân khẩu;

Huyện Xuyên Mộc (Bà Rịa - Vũng Tàu): Có 3 hộ với 6 nhân khẩu;

Định cư ở Hoa Kỳ: Có 4 hộ với 10 nhân khẩu.

Tính từ Thủy tổ Tô Ngạn Công của chi họ Tô Hiền Lộc đến nay đã phát được 9 đời. Nếu tính từ Tiền Thủy tổ Tô Võ Công tại Phú Cốc đến nay là 11 đời.

Nghề nghiệp chính của những người ở lại chi họ Tô Hiền Lộc là: nông nghiệp, giáo viên, làm thuốc Đông - Tây y, một số tham gia làm cán bộ xã, huyện, tỉnh.

Đời sống của con cháu gần xa đều hưng thịnh, con cháu đạt mĩ mãn. Số hộ còn khó khăn không đáng kể.

Hiện nay chi họ Tô Hiền Lộc có khoảng 40 người có bằng đại học, trong đó có 1 thạc sĩ, 1 tiến sĩ.

Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và trong chiến tranh biên giới có 15 người tham gia lực lượng vũ trang. Không có thương binh, liệt sĩ.

Chi họ Tô Hiền Lộc đã lập được gia phả của chi tộc. Đã xây dựng tôn tạo mồ mả tổ tiên từ năm 2012.

* Những người tiêu biểu của chi họ:

Trong thời kỳ phong kiến:

Có 2 cụ được triều đình Huế cấp bằng Tú tài Hán học là cụ Tô Thành (đời thứ 4) và cụ Tô Tử Quang (đời thứ 4). Các cụ đều làm nghề dạy học chữ nho, làm thuốc Đông y tại làng Hiền Lộc, xã Bình Lãnh.

Trong thời đại ngày nay:

Nhiều người trong chi họ nổi tiếng về làm nghề thuốc Đông y, làm bác sỹ.

                                                                                                                                                                                          Tô Tử Tư