Di tích Mộ và Nhà thờ Tô Khôi thuộc xã Cam Lâm, tổng Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân (nay là thôn Cương Thịnh, xã Xuân Liên, huyện Nghi Xuân). Thủy tổ Họ Tô trên đất Xuân Liên là Tô Khôi phủ quân có gốc tích ở xã Thạch Bằng, huyện Lộc Hà hiện nay, tính đến nay đã trên 15 đời.

Sau khi rời quê cũ, đến vùng đất mới: xã Cương Đoán - vốn là quê gốc của Cương Quốc công Nguyễn Xí, vị khai quốc công thần nhà Hậu Lê, thế kỷ XV, các vị thủy tổ dòng họ Tô đã nhanh chóng hòa nhập vào đời sống của cư dân ở vùng đất mới, cùng nhau xây dựng nên xóm làng trù phú yên vui, ngày càng phát triển quần tụ lại thành những làng mạc sầm uất.

                         con cháu dòng họ rước bằng...

Đặc biệt, tại nhà thờ Tô Khôi còn lưu giữ được 5 đạo sắc của các đời vua Thiệu Trị, Tự Đức, Thành Thái và Khải Định phong cho Lý Thái úy Tô Đại Liêu ở xã Cương Đoán, huyện Nghi Xuân. Đây là những tư liệu hết sức có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa liên quan trực tiếp đến một danh nhân lịch sử thời nhà Lý.

                       Đông đảo người dân tham gia...

Lễ đón bằng công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh là dịp để giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng cho các thế hệ con cháu Họ Tô về truyền thống chống giặc giữ nước của tổ tiên qua đó thế hệ ngày nay góp phần dựng xây quê hương đất nước ngày càng giàu mạnh.

Anh Đức - Trung Kiên