TÂM SỰ CỦA MỘT NGƯỜI MANG HỌ TÔ

Khi tôi sinh ra, vì bố tôi họ Tô, nên mặc nhiên theo họ của Bố nên tôi mang họ Tô. Còn cái tên sau họ là do bố mẹ đặt. Khi bắt đầu bước vào lớp 1 là lúc biết đọc, biết viết và biết để ý đến cái họ tên của mình. Cũng thấy vui vui vì mình có 1 cái tên khá hay: Anh Tuấn chứ không phải Dinh, Lưm, Tẻn, Củng... gì đó nghe ngộ ngộ, buồn cười. Còn cái họ Tô mà mình đang mang thì tôi cũng chẳng để ý đến nhiều, ông nội và bố tôi họ Tô thì anh chị em tôi họ Tô thôi mà. Các bạn trong lớp chả có ai cùng họ, mà chúng cũng chả để ý gì đâu ngoài những bài viết chính tả, những bảng cửu chương, những trò chơi con nít lúc giờ ra chơi. Hết cấp 1, đến cấp 2 vẫn là học cùng những người trong xã, các bạn có ghi là họ Tô cũng có một số người, nhưng toàn là các anh, chị em họ hàng nhà tôi cả. Xã tôi nhỏ lắm, dân số cũng ít và dòng họ Tô nhà tôi cũng chỉ là một dòng họ nhỏ so với họ Nguyễn, Trần, Đoàn...

Bước vào cấp 3, bắt đầu học chung với những người bạn lạ. Ngày đầu cô chủ nhiệm đọc tên danh sách lớp, cô đọc đến ai thì đứng dậy làm quen với cả lớp. Đang ngồi trò chuyện vu vơ với đứa bạn thân, giật mình thấy cô đọc to: Tô Anh Tuấn. Tôi đứng dậy trong rất nhiều ánh mắt nhìn vào, họ nhìn nhưng không phải nhìn một người bạn mới, mà họ nhìn vì tò mò, là trong lớp lại có người mang cái họ lạ lẫm. Râm ran, có bạn xì xào: Sao lại họ Tô nhỉ? Chắc họ Tàu rồi. Lại vài tiếng cười khúc khích đâu đó, tôi có cảm giác ngại ngại, xấu hổ vì mình có cái gì đó khác với mọi người. Sau rồi quen nhau, nghe quen tên cũng chả còn ai để ý nữa. Thi thoảng lắm mới có đứa hỏi vu vơ: Mày có phải gốc Tàu không? 

Tôi chỉ biết cười trừ: Cũng có thể cụ Tổ tao là người Tàu.

Ngày đi thi Đại học, tôi lướt qua 1 dãy danh sách chủ yếu xem có "đồng chí" nào cùng quê hay không, thì vô tình cũng thấy có mấy bạn cũng mang họ Tô như mình. Đến lúc làm thủ tục để hôm sau thi, thầy giám thị đọc tên và số báo danh, đến lượt tên mình lại có 1 vài người thì thào to nhỏ, đại ý là lạ với với cái họ Tô của tôi. Tôi cũng không để ý làm gì. Hôm thi mấy môn, hầu như tôi đều làm khá ổn, thậm chí môn tủ là Hoá Học thường nộp bài sớm, lúc đó nhìn thấy mấy người hôm trước cười mình tôi tự nhủ: Họ Tô thì làm sao? Đừng coi thường nhá!

Bước vào giảng đường đại học, ra trường đi làm, tôi được mở mang quan hệ, giao lưu, quen biết với nhiều người, nhiều vùng miền của Tổ quốc. Tôi cũng có gặp, có quen với người họ Tô. Đơn giản suy nghĩ chỉ là thêm 1 chút vui vui vì có người cùng 1 điểm gì đó chung, chứ cũng chả phát sinh cảm giác thân thương, gần gũi của 1 dòng tộc, bởi có thể chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên chứ có chung gốc tích, cùng máu mủ gì đâu. Họ Nguyễn, họ Trần, họ Phạm... xã hội đầy ra mà có phải ai cũng kết nối, quan tâm đến nhau đâu. 

Cho đến thời gian gần đây, được 1 đứa em họ mời kết nối với nhóm trên FB: Thanh niên HỌ TÔ VIỆT NAM, được đọc những bài viết về những hoạt động, những chia sẻ của các Thành viên trong dòng họ, được kết nối, giao lưu, học hỏi với những người: có người đáng tuổi cha chú, có người tuổi anh chị, có bạn, có em thậm chí có các thành viên là các cháu nữa mới dành nhiều sự quan tâm, tìm hiểu về họ tộc khắp 3 miền của mình.

Thì ra họ Tô ta cũng khá nhiều, Bắc, Trung, Nam đều có cả và tất nhiên họ hiện diện ở mọi nghành nghề, lĩnh vực trong xã hội: chính trị, văn hoá, kinh tế, xã hội, khoa học, thể thao... có người thành danh nhưng cũng còn người lận đận, có người tài giỏi nhưng cũng có người kém cỏi, có người giàu sang nhưng vẫn còn nhiều người nghèo khó, có người tốt nhưng cũng còn lắm kẻ xấu, có người làm công an nhưng vẫn còn kẻ làm tội phạm... đó là lẽ thường tình, là thành quả của sự cố gắng vươn lên của mỗi cá nhân, gia đình hay là sự ưu ái, bất công của số phận. Vì bất kỳ điều gì, thì đó cũng đều là điều tự nhiên của cuộc sống.

Tôi đã nghe về những anh hùng hào kiệt, những người làm lên sự vẻ vang cho dòng TÔ từ xưa đến nay: Nào là Tô Hiến Thành, Tô Trung Từ - những vị đại thần, vị tướng thời Lý. Nào là Tô Hiệu, Tô Ký, Tô Vĩnh Diện - những nhà hoạt động cách mạng lỗi lạc; hay như hoạ sỹ nổi tiếng gắn liền với đất Hà Thành: Tô Ngọc Vân, hay đơn giản như Tô Vĩnh Lợi, thủ môn xuất sắc của thể thao Việt Nam... Còn nhiều, nhiều nữa mà tôi chưa biết, chưa tìm hiểu được, họ đã và đang góp sức mình dựng xây đất nước ngày thêm giàu mạnh, họ làm dạng danh gia đình, dòng tộc và quê hương nơi họ sinh ra, lớn lên. Tự hào lắm chứ!

Dù vẫn còn đó những nhân vật, những con người đã từng, đang làm hay sẽ gây ra những điều xấu xa, đáng xấu hổ cho bản thân họ, gia đình họ, hay cho cả xã hội thì tôi tin mỗi người họ Tô chúng ta cũng không lấy đó làm bi quan, là tủi nhục, xấu hổ chỉ vì một số ít ỏi, thiểu số ấy. Bởi giống như một bộ phim, họ là những người nhập vai phản diện, có họ thì cuộc sống mới, là một bộ phim gắn liền với đời thực và đó mới là bộ phim đáng xem.

"Bộ áo không làm nên thầy tu" - một người khoác lên mình 1 cái tên 1 cái họ không thể tạo ra một người tốt, giỏi hay một người xấu xa, kém cỏi. Ta có cái tên để xưng hô, có cả họ để khẳng định nguồn gốc, dòng tộc của mình, ta có cả họ tên để ra ngoài xã hội ta đi học, đi làm, ta sống dưới thể chế, luật pháp... những thứ phải có cái ta làm thủ tục, là công cụ giao dịch..

Nhưng những ai đã mang trong cái tên mình dòng họ Tô, đã ý thức được chút gì đó thiêng liêng khi kết nối vào 1 trang nhóm có tổ chức, có lịch trình, có mục đích tốt đẹp như: Thanh niên HỌ TÔ VIỆT NAM, xin hãy tích cực phấn đấu, dựng xây góp phần công sức nhỏ bé của mình vì họ Tô ngày càng vững mạnh, đoàn kết. Không cứ phải là người đóng góp, làm từ thiện với con số góp được nhiều mới là ý nghĩa, mà hãy từ chính những tế bào nhỏ nhất của của Tô Tộc: hãy làm tốt, làm giàu, làm trong sáng, lành mạnh chính mỗi bản thân chúng ta, gia đình chúng ta và rộng hơn một chút là quê hương nơi chôn nhau cắt rốn của chúng ta.

Tế bào khoẻ thì thân thể sẽ khoẻ phải không các bạn! 

Cuối cùng xin trân thành cảm ơn các bác, các cô chú, anh chị trong ban quản trị trang FB đã tạo lập một địa chỉ cộng đồng hữu ích để các thành viên họ Tô chúng ta hội ngộ được với nhau thế này. Cảm ơn các thành viên đã dựng xây, đóng góp ý kiến tích cực để nhóm ngày càng phát triển.

Xin cảm ơn tất cả và chúc sức khoẻ tới mọi thành viên Tô Tộc!

                                                                                               Tô Anh Tuấn