Không thể nói trời không xanh hơn
Và mắt em xanh khác ngày thường
Khi đoàn quân kéo về mùa thu ấy
Nhịp trống rung ba mươi sáu phố phường.
Mẹ đứng hàng đầu rưng rưng nước mắt
Xốn xang mẹ thầm gọi các con
Anh chiến sĩ mến thương nhìn mẹ
Nghe niềm vui rạo rực tâm hồn
Đêm, cái đêm rút qua gầm cầu
Anh đã hẹn ngày mai trở lại
Sóng sông Hồng vỗ bờ hát mãi
Đỏ niềm tin là khúc khải hoàn ca
Một sớm thu trong đất thắm sao vàng
Năm cửa ô xòa năm cánh rộng
Đoàn quân về nhấp nhô như sóng
Những ngôi nhà dường muốn cao thêm.
Tháng Mười - ấy là khúc ca say
Khúc ca chở những chiến công đầy
Ôi, Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội
Nghìn năm vẫn một trái tim này
(Tạ Hữu Yên)
Ngày 10 tháng 10 năm 1954, khi các cánh quân về tiếp quản Thủ đô thì nhà thơ Tạ Hữu Yên (1927 - 2014) đang là một cán bộ binh vận của Tỉnh đội Ninh Bình làm nhiệm vụ tại vùng Bùi Chu, Phát Diệm vận động bà con giáo dân yên tâm xây dựng đời sống mới, không nghe những lời đồn thổi, huyễn hoặc mà di cư vào Nam theo địch. Cái tài, cái tình của ông là bài thơ “Cảm xúc tháng Mười” viết cách 20 năm sau đó, ngày 10 tháng 10 năm 1974 mà vẫn có được không khí của buổi ban đầu, vẫn mang đậm cảm xúc của đoàn quân chiến thắng, của người dân Thủ đô đón đợi quân ta trở về:
Không thể nói trời không xanh hơn
Và mắt em xanh khác ngày thường…
Bầu trời hôm ấy bỗng dưng trong hơn, cũng giống như đôi mắt người con gái “xanh khác ngày thường” vì nó lặng im chờ đợi từ cái ngày quân ta từ Liên khu 1, rút qua gầm cầu Long Biên, dòng dã những năm dài kháng chiến, ẩn chứa xiết bao xao động, xiết bao thổn thức ở bên trong. Đó là nỗi niềm mong nhớ, sự đợi chờ người chiến sĩ giải phóng quân thân thương trở về. Nhà thơ Tạ Hữu Yên đã nhìn ra cái điều tinh tế ấy. Rồi ba mươi sáu phố phường mới rung lên tưng bừng, náo nức từ những đoàn quân trở về cả năm cửa ô nhấp nhô như sóng, những bước chân rầm rập giữa rừng hoa, rừng cờ đỏ sao vàng và nhịp trống quân hành.
Đoàn quân về nhấp nhô như sóng
Những ngôi nhà dường muốn cao thêm
Không ít người đã ví đoàn quân đi như sóng nhưng nhà thơ Tạ Hữu Yên cảm thấy cái đợt sóng trào dâng làm cho những ngôi nhà, những dãy phố như cũng có tâm hồn nhấp nhô theo nhịp bước, cũng vui sướng như mỗi người Hà Nội khi quân ta tiến về tiếp quản Thủ đô ngày hôm ấy. Lại nữa, không chỉ có những ngôi nhà, dãy phố mà còn cả sông Hồng, cả năm cửa ô và một mùa thu đều cất lên câu hát:
Ôi, Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội
Nghìn năm vẫn một trái tim này.
Khoảng giữa năm 1974, nhạc sĩ Nguyễn Thành có đến "đặt vấn đề”: Năm nay kỷ niệm 20 năm Ngày giải phóng Thủ đô, Hội nhạc sĩ Việt Nam đang cần những ca khúc viết về Hà Nội, ông hãy làm một bài thơ để tôi phổ nhạc. Nhận lời nhưng Tạ Hữu Yên cũng rất lo, Hà Nội vốn có nhiều kỷ niệm, nhưng để có nguồn cảm xúc, có hồn thơ lại là chuyện không phải dễ. Mấy ngày liền, Tạ Hữu Yên khi thì đi bộ lang thang khắp các phố phường, lúc ngồi xe điện từ Bạch Mai lên phố Huế, Đồng Xuân; có buổi lại đạp xe lên cầu Long Biên, đứng chờ tàu hỏa… rồi ký ức một thời bỗng ùa về. Dòng máu thấm đẫm chất văn chương trong ông như cựa quậy, thôi thúc. Cũng là những ngày tháng Mười như 20 năm về trước, trời mùa thu vẫn trong xanh vời vợi, những nhịp trống rung rộn ràng, hình ảnh từng đoàn quân bừng bừng khí thế… Và dòng cảm xúc đã chảy thành lời thơ… Chỉ trong một đêm, Tạ Hữu Yên miệt mài ngồi viết rồi chuyển cho nhạc sĩ Nguyễn Thành.
Tạ Hữu Yên tâm sự: Hình như những hình ảnh ấy đã "mai phục" sẵn trong tôi chỉ còn chờ Nguyễn Thành khơi nguồn là thăng hoa thành những vần thơ. Bài hát "Cảm xúc tháng Mười" đoạt giải nhất trong cuộc thi năm 1974 và đã đi cùng năm tháng. Mỗi khi cất lên là một lần gợi nhớ về một thời hào hùng của Thủ đô Hà Nội, của con người và đất nước Việt Nam.
Tô Hoài An
- Bảng tra Các chức quan, phẩm tước, học vị thời phong kiến Việt Nam
- ANH HÙNG “MÌN GẠT”
- Lễ báo công truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND đồng chí Tô Quyền
- BÀI PHÁT BIỂU TẠI LỄ ĐÓN NHẬN BẰNG XẾP HẠNG DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HOÁ ĐÌNH THUẦN LƯƠNG CỦA NHÀ SỬ HỌC LÊ VĂN LAN
- Ai soạn thảo “Bản thông cáo số 1” của Bộ Tư lệnh Quân giải phóng Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định ngày 30-4-1975?
- VÀI NÉT VỀ QUAN HỆ DÒNG HỌ TRONG CỘNG ĐỒNG LÀNG XÃ HIỆN NAY.
- LỚP TRƯỞNG TÔ HIỆP NHỚ VỀ LỚP ĐỆ NHẤT B “ĐẶC BIỆT”
- Đôi điều cần làm rõ trong sự tích Tô Hiến Thành
- DANH SÁCH TẬP THỂ, CÁ NHÂN ĐÃ GÓP TIỀN LÀM SÁCH HỌ TÔ VIỆT NAM TRONG QUÝ IV-2013
- Chúc văn mừng Hội nghị Họ Tô Hà Nội
Hôm nay : 769
Tháng hiện tại : 26080
Tổng lượt truy cập : 2408238