Trời sáng em lên rẫy
Thấy bóng cây Kơ nia
Bóng ngả che ngực em
Về nhớ anh, không ngủ…
Buổi chiều mẹ lên rẫy
Thấy bóng cây Kơ nia
Bóng tròn che lưng mẹ
Về nhớ anh, mẹ khóc…
Em hỏi cây Kơ nia:
- Gió mày thổi về đâu?
- Về phương mặt trời mọc
Mẹ hỏi cây Kơ nia:
- Rễ mày uống nước đâu?
- Uống nước nguồn miền Bắc
Con giun sống nhờ đất
Chim Phí sống nhờ rừng
Em và mẹ nhớ anh
Uống nước nguồn miền Bắc
Như bóng cây Kơ nia
Như gió cây Kơ nia
Ngọc Anh
Ngọc Anh, họ tên đầy đủ là Nguyễn Ngọc Anh, quê ở Quảng Nam. Ông lớn lên giữa lúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta diễn ra gian khổ và ác liệt nhất. Với tuổi trẻ và lòng yêu nước, ông cùng bè bạn “lên ngàn”, lên Tây Nguyên để tham gia cách mạng. Ông đi khắp mọi nẻo đường của cao nguyên đất đỏ. Khi trực tiếp cầm súng chiến đấu, khi làm rẫy cùng đồng bào, khi tổ chức du kích, vũ trang tuyên truyền… Kháng chiến thắng lợi, Ngọc Anh tập kết ra miền Bắc làm công tác nghiên cứu các dân tộc thiểu số ở Ban Dân tộc Trung ương. Ông sống thật lặng lẽ, khiêm nhường, suy ngẫm về đất và người Tây Nguyên. Vùng đất mà ông đã để lại cả tuổi thanh xuân cùng nỗi nhớ thương vợ con với xiết bao hy vọng. Ông lặng lẽ sáng tác thơ, dịch những bài dân ca của các dân tộc Tây Nguyên như Bru – Vân Kiều, Ba Na, Gia Ria, Xơ Đăng, Ê Đê, Xtiêng, Gié, Hrê... Trong nhiều tác phẩm của ông, bài “Bóng cây Kơ nia” được sáng tác vào những năm 1957, 1958 là xuất sắc hơn cả. Bài thơ được đưa vào sách giáo khoa và các tuyển tập văn thơ, đều ghi “Bóng cây Kơ nia”, thơ dân tộc Hrê, Ngọc Anh dịch. Năm 1964, ông tình nguyện trở lại miền Nam chiến đấu và hy sinh năm 1965 tại chân núi Ngọc Linh, phía Bắc tỉnh Kon Tum.
Cây Kơ nia ở Tây Nguyên là một loại cây rất bình thường, đứng chon von trước cổng làng, đơn độc trên đỉnh núi hoặc lẻ loi ở bên rẫy. Hoa Kơ nia nhỏ li ti, màu nhạt, không hương. Thân Kơ nia thẳng vút, sù sì, thuộc nhóm gỗ bình thường, cao tới 20, 30 mét. Lá Kơ nia mặt trên xanh bóng, mặt dưới xanh nhạt. Hạt Kơ nia dùng làm thuốc chữa đầy bụng, no hơi, trừ sốt rét rừng rất tốt. Cây Kơ nia có sức sống mạnh mẽ, lâu bền, thủy chung như tình đất, tình người Tây Nguyên.
Ngọc Anh đã lấy cái dáng cây Kơ nia để kể câu chuyện tình yêu đầy vơi thương nhớ của đất nước khi còn chiến tranh, chia cắt hai miền:
Trời sáng em lên rẫy
Thấy bóng cây Kơ nia
Bóng ngả che ngực em
Về nhớ anh, không ngủ…
Buổi chiều mẹ lên rẫy
Thấy bóng cây Kơ nia
Bóng tròn che lưng mẹ
Về nhớ anh, mẹ khóc…
Cây Kơ nia cũng là biểu tượng của niềm tin và lòng thủy chung, sau trước, của ước mong đoàn tụ, thống nhất Bắc-Nam:
Em hỏi cây Kơ nia:
- Gió mày thổi về đâu?
- Về phương mặt trời mọc
Mẹ hỏi cây Kơ nia:
- Rễ mày uống nước đâu?
- Uống nước nguồn miền Bắc
Con giun sống nhờ đất
Chim phí sống nhờ rừng
Em và mẹ nhớ anh
Uống nước nguồn miền Bắc
Bài thơ ngắn, vẻn vẹn có 20 câu, nhưng Tây Nguyên xa xôi hiện lên thật gần gũi, với những nhạc điệu trữ tình vốn có. Đây cũng là nguồn cảm hứng cho nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu viết lên một bài ca đi cùng năm tháng “Bóng cây Kơ nia” năm 1971.
Bây giờ thì nhà thơ Ngọc Anh đã vĩnh viễn yên nghỉ tại nghĩa trang liệt sĩ huyện Điện Bàn, Quảng Nam – quê hương; nhưng bài ca về cây Kơ nia, về mối tình Nam – Bắc, Tây Nguyên với cả nước, cả nước với Tây Nguyên thì còn mãi:
“Như bóng cây Kơ nia
Như gió cây Kơ nia”…
Tô An Huy
- Bảng tra Các chức quan, phẩm tước, học vị thời phong kiến Việt Nam
- Lễ báo công truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND đồng chí Tô Quyền
- ANH HÙNG “MÌN GẠT”
- BÀI PHÁT BIỂU TẠI LỄ ĐÓN NHẬN BẰNG XẾP HẠNG DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HOÁ ĐÌNH THUẦN LƯƠNG CỦA NHÀ SỬ HỌC LÊ VĂN LAN
- Ai soạn thảo “Bản thông cáo số 1” của Bộ Tư lệnh Quân giải phóng Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định ngày 30-4-1975?
- VÀI NÉT VỀ QUAN HỆ DÒNG HỌ TRONG CỘNG ĐỒNG LÀNG XÃ HIỆN NAY.
- LỚP TRƯỞNG TÔ HIỆP NHỚ VỀ LỚP ĐỆ NHẤT B “ĐẶC BIỆT”
- Đôi điều cần làm rõ trong sự tích Tô Hiến Thành
- DANH SÁCH TẬP THỂ, CÁ NHÂN ĐÃ GÓP TIỀN LÀM SÁCH HỌ TÔ VIỆT NAM TRONG QUÝ IV-2013
- Chúc văn mừng Hội nghị Họ Tô Hà Nội
Hôm nay : 969
Tháng hiện tại : 38206
Tổng lượt truy cập : 2420363