Đạo sắc có niên Đại Thiệu Trị năm thứ 3 (1843)

          Ngày 20/12, nhóm nghiên cứu Trung tâm dữ liệu di sản văn hóa Ban quản lý di tích Nguyễn Du phát hiện thêm một số đạo sắc phong thần cho Lý Thái úy Thái Úy Tô Hiến Thành cùng một số văn tự cổ của triều Nguyễn được bảo lưu tại nhà thờ họ Tô thuộc làng Cường Thịnh, xã Xuân Liên, huyện Nghi Xuân.    

          Các đạo sắc được phát hiện có niên đại dưới triều vua: Thiệu trị năm thứ 3 (1843), Tự Đức năm thứ 3 (1850), Tự Đức năm thứ 33 (1880), Thành Thái năm thứ 2 (1890),Thành Thái năm thứ 3 (1891) và niên đại Khải Định năm thứ 8 (1923). Các đạo sắc trên đều phong thần cho Lý Thái úy Tô Đại Liêu và đạo sắc Khải Định năm thứ 8 phong cho ông  đến Thượng đẳng thần, đồng thời  giao cho xã Cương Đoán huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh (nay là địa danh thôn Cường Thịnh, xã Xuân Liên) phụng thờ nhân vật lịch sử vương triều nhà Lý - Lý thái úy Tô Đại Liêu.

                               Khán thờ - Bài vị (Thủy tổ tiền võ công ...Tô Đại Liêu phủ quân)

          Lý Thái úy Tô Đại Liêu là nhân vật lịch sử Tô Hiến Thành, quê ở làng Hạ Mỗ, huyên Ô Diên (nay là thôn Hạ Mỗ, xã Hồng Thái, huyện Đan Phượng, Hà Tây, Hà Nội). Ông đỗ Thái học sinh khoa Mậu Ngọ (1138), sống và làm quan dưới triều vua Lý Anh Tông (1133 - 1174) và Lý Cao Tông (1175 - 1209). Ông đã có công lớn trong việc tổ chức khai hoang lấn biển các vùng ven biển thuộc các tỉnh Quảng Ninh, Thanh Hóa và Hà Tĩnh ngày nay. Tô Hiến Thành được ghi vào trang sử là nhân vật lịch sử văn võ song toàn, một danh nhân kiệt xuất về chính trị, quân sự, văn hóa của dân tộc Việt Nam dưới vương triều nhà Lý.

                               Văn bản hành chính triều nguyễn niên hiệu Bảo Đại năm thứ 15 (1940)

          Ngoài ra, nhóm nghiên cứu còn phát hiện thêm tại nhà thờ họ Tô còn lưu giữ thêm một số văn bản hành chính của triều đình nhà Nguyễn (Thành Thái năm thứ 10 - 1898; Thành Thái năm thứ 12-1900); Bảo Đại năm thứ 5- 1930; Bảo Đại năm thứ 11- 1936; Bảo Đại năm thứ 14 - 1939; Bảo Đại năm thứ 15 - 1940).

                                   Con dấu chính quyền Hà Tĩnh thời Pháp bảo hộ năm 1940

          Đặc biệt trong nhóm văn bản hành chính này, văn bản niên đại Bảo Đại năm thứ 14 có dấu của chính quyền Hà Tĩnh dưới thời Pháp bảo hộ năm 1940  là một văn bản cổ hành chính  triều Nguyễn dưới sự bản hộ của Pháp có con dấu rõ nét hiếm được tìm thấy trên địa bàn Hà Tĩnh.

          Nhóm nghiên cứu Trung tâm dữ liệu di sản văn hóa Ban quản lý di tích Nguyễn Du đang tiếp tục nghiên cứu  văn bản vừa  phát hiện trên và  mở rộng  tìm hiểu văn bản cổ  còn dược lưu giữ trên địa bàn huyện Nghi Xuân.

          Bách Khoa (Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du)