Chi Họ Tô làng Phú Nhi, Phú Thịnh, Sơn Tây, thành phố Hà Nội


                               Trưởng Tiểu học Phú Thịnh (Ảnh TL)

          Chi Họ Tô làng Phú Nhi xưa, nay là Phú Thịnh, Sơn Tây, thành phố Hà Nội.

            Theo các cụ cao niên trong dòng Họ Tô kể lại: Làng Phú Nhi được lập vào khoảng trên dưới 300 năm. Nằm sát bờ hữu sông Hồng cách tỉnh lỵ Sơn Tây cũ (nay là thị xã Sơn Tây) 1,5km. Họ Tô là một trong 7 dòng họ có từ ngày khai sinh lập ấp. Đình làng có tấm bia đá đã ghi và để lại nhiều dấu tích quý của làng, được thành phố Hà Nội công nhận và xếp hạng di tích lịch sử.

          Cụ Thủy tổ của chi Họ Tô Phú Nhi là Tô Quý Công hiệu Phúc Long. Cụ từ đâu về Phú Nhi lập ấp, hiện nay con cháu cũng không biết rõ. Cụ sinh ra được 5 người con trai, nay là 5 chi, còn con gái có bao nhiêu không được lưu truyền lại. Tính đến nay Họ Tô sống trên đất Phú Nhi đã được 11 đời. Ngày kỵ Thủy tổ Tô Quý Công là ngày 15 tháng Hai âm lịch.

          Chi Họ Tô Phú Nhi hiện nay có trên 100 hộ, với gần 500 nhân khẩu, tập trung chủ yếu tại làng Phú Nhi xưa, nay là Phú Thịnh. Chi 4 Họ Tô Phú Nhi có một nhánh đang ở xã Cao Xá, Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ (15 hộ trên 60 khẩu). Ngoài ra còn một số người khác đi thoát ly nay đang sống rải rác ở các địa phương trong ngoài thành phố Hà Nội chưa thống kê được.

          Người Họ Tô Phú Nhi trước đây, đại bộ phận làm nghề nông, những lúc nông nhàn còn làm nghề phụ bánh tẻ, bánh chưng, một số hộ làm nghề mộc, nghề gốm sứ. Bánh tẻ Phú Nhi đã được đưa lên mạng Internet, là mặt hàng nổi tiếng không chỉ ở Hà Nội mà nhiều người còn mua làm quà đi các địa phương khác hoặc đi nước ngoài. Con cháu chi Họ Tô nay hoạt động rất đa dạng, đời sống đều khá giả không có hộ nghèo.

          Họ Tô trước đây cũng như nhiều họ khác trong làng không có nhà thờ Tổ riêng, nên việc cúng tế Tổ hàng năm đều tập trung ở nhà Trưởng họ. Năm 2003 toàn họ đã tập trung tiền của và xây dựng được nhà thờ Tổ với diện tích 40m2 trong  khuôn viên quang đãng trước cổng đình làng.

          Ngày giỗ Tổ Họ Tô Phú Nhi vào ngày 15 tháng Hai âm lịch hàng năm. Ngày này con cháu đi công tác xa, các hộ đi nơi khác lập nghiệp đều tập trung về dâng hương, hoa tưởng niệm Tiên tổ.

          Họ đã thành lập Ban điều hành hoạt động gồm 10 vị (gọi là Hội đồng gia tộc) giao cho ông Tô Xuân Quỳ; 68 tuổi làm Trưởng ban điều hành mọi hoạt động của gia tộc.

          Con cháu Họ Tô đã có nhiều công lao đóng góp vào hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, góp phần vào thành tích chung của địa phương đã được Nhà nước công nhận đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang trong thời kỳ chống Pháp.

          Về công danh và học vấn: Cách đây khoảng trên dưới 200 năm chi Họ Tô Phú Nhi có hai cụ học cao, tham gia thi hương và giữ những trọng trách xã hội thời kỳ phong kiến. Đó là cụ Tô Nguyễn Huyền (chức giảng dụ) và cụ Tô Nguyễn Hoàng (làm quan), cả hai cụ được khắc vào văn bia của làng xã, nay còn được lưu lại tại Văn chỉ làng Phú Nhi xưa.

          Chi Họ Tô hiện nay có 1 Tiến sĩ là Tô Thị Ngọc Lan đời thứ 7, sinh năm 1982, giảng viên Trường Đại học Lao động và Xã hội, nhận bằng Tiến sĩ kinh tế năm 2012. Có 2 Thạc sỹ, 35 cháu có bằng đại học, đang công tác và phục vụ trong các cơ quan Nhà nước và trong quân đội.

          Chi Họ Tô Phú Nhi có hai Bà mẹ Việt Nam anh hùng là cụ Tô Thị Kiến và cụ Vũ Thị Canh (con dâu họ Tô); có 3 liệt sỹ hy sinh trong các thời kỳ kháng chiến.

            Tô Xuân Quỳ (Đời thứ 8)