Ngày 17-1-2021, tại Hà Nội, Hội đồng Họ Tô Việt Nam long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 10 năm thần Long Đỗ - Tô Lịch là Thủy Tổ Họ Tô Việt Nam và sơ kết 2 năm hoạt động (ảnh trên). Về dự có ông Nguyễn Văn Thịnh-Phó Giám đốc Trung tâm UNESCO văn hóa các dòng họ Việt Nam; ông Phạm Văn Hiền cùng đại diện con cháu Họ Tô làng Thuần Lương xã Hùng Thắng (huyện Bình Giang, Hải Dương); ông Nguyễn Hải Đường cùng lãnh đạo phường Hàng Buồm (đền Bạch Mã, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội); đại diện lãnh đạo xã Hạ Mỗ và đền Văn Hiến (huyện Đan Phượng, Hà Nội); cùng nhiều đại biểu các cơ quan, đơn vị trung ương, địa phương và hơn 20 đoàn đại biểu Họ Tô của các tỉnh, thành phố; Thiếu tướng Tô Ân Xô – Chánh Văn phòng Bộ Công an; Thiếu tướng Tô Huệ - Cục trưởng Cục An ninh hành chính Bộ Công an

          Trong diễn văn khai mạc, Giáo sư, Tiến sĩ Tô Xuân Dân – Chủ tịch Hội đồng Họ Tô Việt Nam nêu rõ: “Cách đây 10 năm, thực hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, tâm nguyện cháy bỏng của bà con Họ Tô cả nước, được sự chấp thuận của các cơ quan hữu trách, Ban Liên lạc Họ Tô Việt Nam đã làm Lễ suy tôn Đức Thủy Tổ Họ Tô Việt Nam. Chúng ta vô cùng tự hào và phấn khởi vì từ đó tới nay và mãi mãi về sau, uy linh của Đức Thủy Tổ Tô Lịch đã, đang và sẽ soi sáng, dẫn đường, chỉ lối cho đất nước, cho dân tộc Việt Nam nói chung, dòng Họ Tô nói riêng và phù hộ cho Tổ quốc Việt Nam – con cháu Họ Tô hùng cường; một dòng họ đầy bản lĩnh, thông thái, vững mạnh, trường tồn và giàu lòng nhân ái, đại đoàn kết các dân tộc, dòng họ, sánh vai cùng các cường quốc trên thế giới”.

          Phát biểu tại buổi Lễ, Phó giáo sư, tiến sĩ Tô Bá Trọng, Đại tá, nhà báo Tô Hải Nam làm rõ nhiều nội dung lịch sử liên quan đến những cống hiến hy sinh của thần Tô Lịch. Đại tá Tô Bỉnh nguyên Phó Ban Liên lạc Họ Tô Việt Nam nhấn mạnh: “Thúc đẩy việc chắp nối dòng họ - Tìm về cội nguồn, tạo sự đoàn kết ngày càng bền chặt. Cuối năm 2010, mới chắp nối được 130 chi họ chủ yếu ở phía Bắc và Bắc miền Trung. Ngay sau Lễ suy tôn, trong 2 năm (2011 và 2012), Thường trực Ban Liên lạc tổ chức hai chuyến đi chắp nối ở khu vực Nam Trung Bộ và Nam Bộ rồi từ đó tìm ra cách chắp nối qua danh bạ điện thoại nên đến cuối năm 2015 đã chắp nối được hơn 430 chi họ Tô trong cả nước; thành lập 25 Ban Liên lạc Họ Tô các tỉnh, thành phố và khu vực, tạo nên một cộng đồng dòng Họ Tô có mối quan hệ chặt chẽ, đoàn kết, nghĩa tình.

Đồng thời, tìm được 15 địa điểm còn đình, đền, miếu thờ Thần Bạch Mã (Tô Lịch) ở các tỉnh, thành phố Hà Nội, Hải Dương, Thái Bình, Hà Nam trong đó có đình làng Thuần Lương (xã Hùng Thắng, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương) trong Thần tích ghi rõ là thờ Thần Tô Lịch làm Thành hoàng và cho biết là Ngài còn được thờ ở phố Hàng Buồm, Hà Nội. Sự kiện này giúp chúng ta có được tư liệu lịch sử để khẳng định vị Thần được thờ ở đền Bạch Mã là Thần Tô Lịch.

Có thêm một địa chỉ để phụng thờ Thủy tổ. Hàng năm vào ngày 12 tháng Hai âm lịch, Ban Liên lạc(nay là Hội đồng) Họ Tô Việt Nam phân công nhau đi dự Lễ hội ở cả đền Bạch Mã và đình Thuần Lương. Nhiều bà con Họ Tô ở các tỉnh, thành phố Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Thái Bình cũng về dự các Lễ hội đông đủ.

Ban Liên lạc (Hội đồng) Họ Tô Việt Nam đã cung tiến đồ thờ vào đền Bạch Mã, đến dâng hương Thủy tổ ngày Rằm, mùng Một tại đền, tạo được mối quan hệ tốt đẹp với Ban Quản lý đền. Đóng góp công đức; cung tiến hoành phi, câu đối; trồng cây đa gốc Tân Trào ở đình Thuần Lương và đang có chương trình góp sức vào việc tôn tạo đình Thuần Lương cho xứng với vị thế của Đức Thủy tổ. Tạo được mối quan hệ tốt đẹp với Ban Quản lý Di tích, với nhân dân làng Thuần Lương, với chính quyền xã Hùng Thắng, cũng như với xã Hạ Mỗ (Đan Phượng, Hà Nội), nơi có đền thờ Đức Tô Hiến Thành. Bước đầu tạo được sự quan tâm của lãnh đạo các tỉnh, thành phố.  

Căn cứ một số thông tin đáng tin cậy, xác định Đức Tô Hiến Thành là hậu duệ của Thần Tô Lịch, từ đó nối liền mạch lịch sử 1700 năm của dòng Họ Tô Việt Nam, từ Đức Thủy tổ Tô Lịch đến các thế hệ hiện nay.

Tạo tiền đề để viết quyển sách Họ Tô Việt Nam như một quyển Lịch sử dòng Họ Tô Việt Nam.

Kết thúc tốt đẹp và trọn vẹn giai đoạn “Chắp nối dòng họ - Tìm về cội nguồn” để chuyển hoạt động dòng họ sang giai đoạn mới với yêu cầu cao hơn “Đoàn kết - Tự cường - Nghĩa tình - Phát triển”…

Để tiếp tục phát huy kết quả của Lễ suy tôn Thủy tổ, chúng ta cần làm tốt những việc sau đây:

- Thực hiện chu đáo việc phụng thờ Thủy tổ ở cả đền Bạch Mã và đình làng Thuần Lương.

- Đẩy mạnh việc hoạt động dòng họ theo tiêu chí mới “Đoàn kết - Tự cường - Nghĩa tình - Phát triển”, làm cho hoạt động dòng họ đạt nhiều kết quả thiết thực, động viên lớp trẻ tham gia hoạt động việc họ để xây dựng cộng đồng Họ Tô Việt Nam ngày càng đoàn kết vững mạnh, nâng cao đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần góp phần cùng nhân dân cả nước xây dựng nước Việt Nam “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Ông Nguyễn Văn Thịnh - Phó Giám đốc Trung tâm UNESCO văn hóa các dòng họ Việt Nam phát biểu dẫn chứng trong từng giai đoạn lịch sử của đất nước, Họ Tô đã có nhiều đóng góp đáng kể như Thủy Tổ Tô Lịch, Đức Tô Hiến Thành, Tô Trung Từ, Tô Hiệu, Tô Vĩnh Diện và nhiều cán bộ cao cấp của Đảng, nhà nước…

Sơ kết hoạt động của Hội đồng Họ Tô Việt Nam trong 2 năm (2019 - 2020), hầu hết chi họ thuộc các tỉnh, thành phố đã tích cực hoạt động có hiệu quả. Tiêu biểu là các chi họ ở Quảng Ninh, Thái Bình, Nghệ Tĩnh, Cao Bằng, Thái Nguyên… Đoàn Thanh niên Họ Tô trao 7 xuất quà khuyến học theo Chưng trình “Thanh niên Họ Tô cùng em đến trường” tại Thái Bình, Nghệ An và một số địa phương khác. Câu lạc bộ Doanh nhân Họ Tô cùng Phụ nữ Họ Tô mở đợt vận động ủng hộ gia đình Họ Tô ở miền Trung bị bão lũ tháng 10 năm 2020 được 99 triệu đồng, tổ chức 2 đợt trao trực tiếp tại các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Ngãi và Bình Định. Tuy vậy, một số chi họ hoạt động còn hạn chế là các tỉnh Thanh Hóa, Lạng Sơn, Quảng Nam… Công tác thành lập mới, củng cố kiện toàn tổ chức của Hội đồng Họ Tô các tỉnh Bắc Cạn, Tuyên Quang, Cà Mau, Cần Thơ, Thanh Hóa chưa thực hiện được.

Tại buổi Lễ, Hội đồng Họ Tô báo cáo dự án xây dựng đình làng Thuần Lương – nơi thờ Thủy Tổ Tô Lịch là Thành Hoàng (xã Hùng Thắng, huyện Bình Giang, Hải Dương); Công bố Tâm thư quyên góp ủng hộ xây dựng “Quỹ Họ Tô”; Trao Bằng mừng thượng thượng thọ cho ba cụ Tô Đa Mạn, Tô Bỉnh và Tô Ngọc Thanh.

Buổi Lễ dã thành công tốt đẹp.

Chủ tịch Hội đồng Họ Tô Việt Nam – Tô Xuân Dân (bên trái) trao Bằng mừng thọ các cụ Tô Đa Mạn, Tô Bỉnh.

Các sản phẩm của Doanh nhân Họ Tô trưng bày tại buổi Lễ.

Đoàn Phụ nữ Họ Tô Việt Nam

Các Đoàn đại biểu tặng hoa trong buổi Lễ

Các chi hộ Tô chụp ảnh lưu niệm với Thường trực Hội đồng Họ Tô Việt Nam

                                                                           Bài và ảnh: Tô Kiều Thẩm