Chi Họ Tô xã Bắc Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An


            Xã Bắc Sơn đón nhận Bằng công nhận xã đạt chuẩn Nông thôn mới năm 2020

          Thủy tổ chi Họ Tô xã Bắc Sơn, huyện Đô Lương, Nghệ An là cụ Tô Viết Khiêm. Tổ bà là cụ Lê Thị Lê.

         Thủy tổ Tô Viết Khiêm là con thứ 2 của cụ Tô Viết Nguyên, thuộc chi Họ Tô xã Cương Đoán, Tổng Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Cách nay hơn 200 năm (khoảng năm 1790) hai cụ Thủy  tổ di cư về làng Long Bố, xã Đặng Sơn, huyện Đô Lương, phủ Anh Sơn, nay là thôn Long Sơn, xã Bắc Sơn, huyện Đô Lương. Hai cụ sinh được 4 người con trai, nhưng chỉ tồn được 3 là Tô Viết Quang, Tô Viết Vận, Tô Viết Thám. Từ đây hình thành 3 cành: Giáp, Ất, Bính.

         Ngày nay, chi họ có 3 cành, gồm 111 hộ với 289 nhân khẩu (143 nam và 146 nữ). Sau năm 1954 và năm 1975, một số hộ tùy điều kiện riêng đã chuyển đi làm ăn sinh sống và định cư rải rác tại một số tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Quảng Bình, Bình Dương.

         Chi họ đến nay là đời thứ 11, tính từ Thủy tổ Tô Viết Khiêm đến thế hệ mới sinh.

         Nghề nghiệp chính của chi họ từ trước đến nay chủ yếu là nghề nông. Hiện nay phân tán có thêm nhiều ngành nghề khác.

         Đời sống hiện nay của bà con trong chi họ nhìn chung là đầy đủ sung túc hơn trước.

         Người Họ Tô Bắc Sơn có truyền thống hiếu học. Trước cách mạng Tháng 8 năm 1945 có cụ Tô Văn Hàn, đời thứ 4, đỗ Tú tài khóa Quí Mão, cụ Tô Hữu Chí, đời thứ 6, đã 2 lần đỗ Tú tài (Khóa Đinh Dậu1897 và khóa Canh Tý 1900), nhân dân thường gọi là ông Tú kép. Số người biết chữ Hán, chữ Việt, chữ Pháp và số người có văn bằng các loại chiếm tỉ lệ cao nhất trong làng.

         Sau cách mạng Tháng 8 năm 1945, con cháu tiếp bước truyền thống của cha ông, phát huy truyền thống hiếu học. Hiện nay có 40 người có bằng đại học, trong đó có 1 Thạc sỹ, 1 Tiến sỹ.

          Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc có 18 người tham gia lực lượng vũ trang, trong đó có 1 người là Đại tá, 1 người là Thượng tá.; có 2 liệt sỹ và 2 thương binh.

          Trong sự nghiệp xây dựng đất nước, nhiều con cháu đã phấn đấu vươn lên đảm đương các chức vụ ở các cơ quan Đảng và chính quyền các cấp như: Cán bộ Tỉnh ủy, cán bộ quản lý trưởng các ngành như cơ khí, điện lực, hiệu trưởng, chủ tịch công đoàn cơ quan…Tiêu biểu là ông Tô Phi Long, đời thứ 7, quyền Vụ trưởng vụ Tổ chức cán bộ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Nhiều người trong chi họ là đảng viên, có người 50 năm, 60 năm, 70 năm tuổi Đảng.

          Chi họ đã lập gia phả từ năm 1900. Kiến tạo nhà thờ họ năm Mậu Ngọ 1918. Mộ Tổ đã có từ trước năm 1900, đến năm 2004 con cháu đã tu bổ khang trang hơn.

          Phát huy truyền thống quý báu của dòng giống Tô tộc, mọi người trong chi họ luôn đoàn kết tương thân tương ái giúp đỡ lẫn nhau để cùng tiến bộ, hiển vinh, thịnh cường, phát đạt.

             Tô Văn Thộ