Tượng thần đền Bạch Mã – Tô Lịch – Thủy tổ Họ Tô Việt Nam (Ảnh TL)

         Qua quyển sách Họ Tô Việt Nam¹⁾ có thể nhận thấy Họ Tô là một trong số những dòng họ quen biết, một trong số những thành viên tích cực của gia đình lớn Việt Nam.

          Theo những tài liệu đã được công bố thì ở nước ta hiện nay có vài trăm  dòng họ. Từ lâu, cụm từ “trăm họ” đã trở thành quen thuộc trong ngôn ngữ đời thường của người dân đất Việt. Tuy nhiên, trong các tài liệu đó, thường có sự khác nhau về vị trí và quy mô của từng dòng họ.

          Tại ấn phẩm Họ và Tên người Việt Nam²⁾, tác giả là Tiến sỹ Lê Trung Hoa cho rằng những họ phổ biến nhất Việt Nam với các tỷ lệ số dân tương ứng là:

1.     Nguyễn               38,4%                     8. Đặng              2,1%                          

2.     Phạm                   12,9%                     9. Bùi                2,0%

3.     Lê                          9,5%                   10. Đỗ                 1,4%

4.     Trần                       7,5%                   11. Hồ                 1,3%

5.     Hoàng/Huỳnh        5,1%                   12. Ngô               1,3%

6.     Phan                       4,5%                   13. Dương          1,0%

7.     Võ/Vũ                    3,9%                   14. Lý                 0,5%       

Cộng lại, 14 họ này chiếm tỷ lệ 91,4% số dân Việt Nam.

          Cuốn sách cũng giới thiệu 11 dòng họ phổ biến khác nữa, nhưng không kèm theo tỷ lệ số dân. Lần lượt, đó là các dòng họ:

Đào, Đoàn, Vương, Trịnh, Trương, Đinh, Lâm, Phùng, Mai, Tô, Hà  

          Trong số tất cả các dòng họ kể trên, họ Tô được xếp vào vị trí số 24.   

          Đến đây có thể nêu ra một số giả thiết:

          Một là, trên toàn cõi Việt Nam có 200 dòng họ. Theo đó thì 186 dòng họ khác (sau họ Lý) chỉ chiếm tỷ lệ 8,6% tổng số dân Việt Nam.              

          Hai là, kể từ họ Đào trở đi, quy mô các dòng họ giảm dần đều và cụ thể là đối với 11 dòng họ phổ biến tiếp theo, mỗi bước giảm 0,01% tổng số dân Việt Nam. Khi đó, phép ngoại suy cho biết tỷ lệ số dân họ Tô sẽ là 0,39% tổng số dân Việt Nam.

          Trong bài So sánh tốp 100 dòng họ phổ biến nhất Việt Nam năm 2021³⁾ trên mạng Google, họ Tô ở vào vị trí số 32 trong số các dòng họ Việt Nam với tỷ lệ là 0,355% số dân cả nước.

          Như vậy, với những tư liệu hiện có, có thể nhận thấy rằng họ Tô ở vào vị trí trong nhóm 24 đến 32 dòng họ phổ biến nhất trong số các dòng họ Việt Nam.

          Với số dân Việt Nam là khoảng 97 triệu người thì quy mô của họ Tô là khoảng từ 344.350 đến 378.300 người. Những số liệu này chưa bao gồm các con dâu và con rể của dòng họ, những người cũng có nhiều đóng góp tích cực và quý báu cho sự trường tồn và phát triển của họ Tô nhà.

Dòng Họ Tô Việt Nam dâng hương kỷ niệm 843 năm húy nhật Danh nhân Tô Hiến Thành tại đền Văn Hiến, xã Hạ Mỗ, Đan Phượng, Hà Nội (12/6/1179 - 12/6/ 2022).

1)    Tô Bỉnh và các đồng tác giả, Họ Tô Việt Nam, NXB Thế giới, Hà Nội 2015.

2)    Lê Trung Hoa, Họ và Tên người Việt Nam, NXB Khoa học Xã hội, Hà Nội 2005.

3)    Trang mạng Google 6/2021.