CHI HỌ TÔ XÃ PHÚ THỊNH, HUYỆN YÊN BÌNH, TỈNH YÊN BÁI


Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Khánh trao bằng công nhận của UBND tỉnh công nhận xã Phú Thịnh đạt chuẩn NTM năm 2017 (Ảnh TL)

          Thủy tổ của chi họ là cụ Tô Văn Ướng (tên thường gọi là cụ Đồ Áng). Tổ bà không rõ tên gì.

          Cụ Tô Văn Ướng là đời thứ 5, chi họ Tô xã Bình Nguyên, huyện Kiến Xương, cũng là đời thứ 11, chi họ Tô Thượng Tầm, xã Đông Hoàng, Đông Hưng, tỉnh Thái Bình (vì Họ Tô Bình Nguyên là 1 nhánh  của Họ Tô Thượng Tầm). Cụ Đồ Áng lên dạy học chữ Nho ở Yên Bái khoảng năm 1890 và mất vào năm 1930. Khi cụ Đồ Áng lên Yên Bái không đem theo vợ, vì cụ bà đã mất trước đó ở quê Thái Bình. Cụ có 4 người con trai. Cụ đem theo 2 người con trai thứ hai và thứ tư có tên lần lượt là Tô Văn Giám và Tô Văn Chản. Ngoài ra cụ đem theo 3 người cháu gái là Tô Thị Dụng, Tô Thị Cống và Tô Thị Quý. Ba người cháu gái này là con của người em chú ruột (Cụ Nhang Thắng là em chú ruột vẫn ở quê, nhưng mất sớm trước đó). Như vậy cụ Tổ Đồ Áng có 2 người con trai và 3 cháu gái lên Yên Bái, ở quê vẫn còn 2 con trai nữa tên là Tô Văn Thịnh và Tô Văn Hạp. Đến Yên Bái cụ có lấy thêm cụ bà thứ hai và có 1 con gái tên là Tô Thị Cụa.

          Như vậy từ đây cụ Tổ Đồ Áng chia thành hai nhánh: Nhánh ở Thái Bình là 2 con trai (con cả và con thứ ba). Trong phần này chỉ viết về chi họ Tô ở Yên Bái mà các con, cháu cụ Thủy tổ để lại. Đến nay chi Yên Bái đời cháu kể từ cụ Tổ cả thảy có 17 hộ, đời chắt có 26 hộ.

          Hầu hết các hộ đều sống ở Yên Bái. Có một số gia đình chuyển đi sinh sống và lập nghiệp ở các tỉnh, thành phố khác như:

          Tại Hà Nội có 3 hộ 10 nhân khẩu

          Tại thành phố Hồ Chí Minh có 3 hộ với 8 nhân khẩu.

          Tại Bà Rịa – Vũng Tàu có 3 hộ, 15 nhân khẩu

          Chi họ đến nay đã là 5 đời, tính từ cụ Thủy tổ đến các thế hệ mới sinh.

          Nghề nghiệp chính từ thời cụ Thủy tổ là cụ Đồ Áng chuyên dạy học chữ Nho. Đời các con cụ đồ làm ruộng. Ngày nay các cháu, chắt của cụ phần lớn là kỹ sư, giáo viên, công chức, kinh doanh. Đời sống so với mặt bằng chung là trung bình khá và khá.

          Chi họ có 22 người có bằng đại học,  2 người là Thạc sĩ

           Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ Tổ Quốc có 4 người tham gia bộ đội và công an. Có 1 người là liệt sĩ.

          Gia phả của dòng họ được lập chung các chi, các nhánh ở quê và các tỉnh khác. Bắt đầu từ đời cụ Ngoi là đời thứ nhất, cụ Tô Văn Hân, tức cụ Tuần Hân (làm quan Tuần phủ ở Kiên Xương) là bố đẻ cụ Tô Văn Ướng là đời thứ 4, đến đời cụ Đồ Áng (cụ Tô Văn Ướng là Thủy tổ chi Yên Bái) là đời thứ 5. Đã xây dựng nhà thờ họ chung ở quê. Đã quy tập xong các phần mộ và đang tôn tạo lăng mộ.

          Tô Thưởng (Trưởng Họ Tô Bình Nguyên, kiêm Trưởng chi Yên Bái)