Trong công cuộc Chắp nối dòng họ - Tìm về cội nguồn của dòng Họ Tô Việt Nam, nhiều chi họ đã và đang phấn đấu viết được Tộc phả vì tộc phả là một trong ba báu vật của một chi họ (Từ đường, Mộ tổ, Tộc phả) để kết nối nghĩa tình trong chi họ.

    Trong viết tộc phả có một việc khó là xác định được số đời từ Thủy tổ đến các thế hệ hiện nay. Với các chi họ có tộc phả gốc, ghi chép được tên, tuổi của các thế hệ trước và nay được viết tiếp đến các thế hệ mới sinh, thì việc này thật dễ dàng. Nhưng nhiều chi họ, không có tư liệu thành văn, thậm chí không có cả những lời truyền miệng, thì phải dùng cách ước tính; tức là lấy số năm, Thủy tổ về định cư ở nơi quê hương hiện nay, chia cho số năm trung bình của một đời để tính ra số đời. Trong cách tính này, nhiều người cho là số năm trung bình của một đời thường là từ 20 đến 25 năm. Với lâp luận là: Người Việt Nam thường lập gia đình sớm, phần lớn 20 tuổi đã có con đầu lòng. Vì vậy có người đã khẳng định là Đức Tô Hiến Thành sinh năm 1102, đến nay đã hơn 900 năm thì cháu chắt  phải là 35 đến 40 đời.

    Nhưng lập luận này đã bỏ qua một thực tế là:

    Trong xã hội Việt Nam xưa, do vệ sinh sinh sản kém nên sinh nhiều mà không nuôi được, thường phải đến đốt thứ ba, thứ tư mới đậu, nên cha hơn con đầu, không phải là 20 đến 25 tuổi mà phải là 30 đến 40 tuổi.

    Nhiều gia đình, vợ cả sinh toàn con gái, phải cưới vợ hai, vợ ba mới sinh được con trai nối dõi, lúc đó, ông bố đã ngoài 30 tuổi.

    Nhiều gia đình hiếm muộn, phải đi cầu tự khắp nơi, đến năm 40 tuổi mới sinh được con trai đầu lòng.

   Vừa qua trong việc sưu tầm tư liệu để viết quyển sách Họ Tô Việt Nam, tôi được tiếp súc với tộc phả của nhiều chi họ, trong đó có nhều quyển viết rất công phu, với những cứ liệu lịch sử đáng tin cậy, tôi thấy trong các quyển tộc phả ấy, một đời thường là 30 đến 35 năm.

    Họ Tô làng Bao Hàm, xã Thụy Hà, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình có quyển tộc phả viết cách đây đã hơn 100 năm, nay được viết tiếp đầy đủ các đời. Thủy tổ là Tô Huệ Ân, Tô Huệ An về định cư ở làng Bao Ngạn (nay là Bao Hàm), từ sau cuộc khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi (khoảng năm 1430), đến nay (2019) đã được 590 năm và con cháu đã đến đời thứ 20. Như vậy một đời là 590 năm : 20 = 30 năm.

    Họ Tô làng Thượng Tầm (nay là thôn Thái Hòa), xã Đông Hoàng, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình, có quyển tộc phả bằng chữ Hán Nôm, viết cách đây đã hàng trăm năm, viết đến đời 11. Con cháu đã dịch tộc phả và nhiều lần bổ sung. Đến năm 2006 đã viết lại thành bản tộc phả hoàn chỉnh đến đời thứ 18. Theo tộc phả thì Thủy tổ Tô Huyền Thông từ Đồ Sơn về làng Thượng Tầm lập nghiệp khoảng năm 1450, đến nay đã được 569 năm. Như vậy một đời là 569 năm : 18 = 32 năm.

    Họ Tô làng Đồn Điền, xã Quảng Thái, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa cũng có bản tộc phả chép được đầy đủ các đời. Thủy tổ là Tô Chính Đạo, sinh khoảng năm 1410, đến nay đã có 18 đời con cháu. Như vậy một đời là 609 năm : 18 = 34 năm.

   Căn cứ vào những cứ liệu lịch sử chắc chắn, xác định Đức Tô Hiến Thành là Viễn tổ của hai chi Họ Tô làng Bao Hàm và làng Đồn Điền. Căn cứ tộc phả của hai chi họ này và nhiều tư liệu lịch sử khác, Ban liên lạc Họ Tô Việt Nam đã lập được phả hệ từ Đức Tô Hiến Thành đến các thế hệ hiện nay là 30 đời con cháu. Tính ra một đời là 917 năm : 30 = 31 năm.

    Tôi cung cấp những số liệu rút ra từ thực tế, để các chi họ tham khảo khi viết Tộc phả.

                                                                                                   Tô Bỉnh